Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Dr. Gamze Akkuş İlgezdi deprem bölgesindeki enkaz kaldırma çalışmalarında asbest önlemlerinin alınmadığını ortaya koyarak, “Acil önlem alınmazsa depremde olduğu gibi, asbest kaynaklı ölümlerin de sorumlusu iktidar olacaktır!” dedi.

CHP Sağlıktan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Dr. Gamze Akkuş İlgezdi yaptığı yazılı açıklamada şu önemli konulara dikkat çekti:

“Depremlerin sadece yıkıcı etkileriyle değil, Türkiye örneğinde olduğu gibi siyasi etkileriyle de insan yaşamına zarar verdiğinin en acı örneğine 40 binin üzerinde insanımızı yitirdiğimiz 6 Şubat Kahramanmaraş Depremleriyle şahit olduk. Siyasi iktidarın eylemleri, söylemleri ve yönetme biçimi depremlerin ilk dakikasından bugüne karşı karşıya olduğumuz felaket tablosunu anbean kötüleştirdi. 

Siyasi Örtbas Çabasını Dehşet içinde İzledik

Bu bakımdan 11 şehrimizi etkileyen, Adıyaman, Hatay, Gaziantep ve Kahramanmaraş’ı moloz yığınına bu depremler için AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yapmış olduğu, “Yıkılan binaların yüzde 98'i 1999 öncesinde inşa edildi” açıklaması en az depremin kendisi kadar yıkıcı etkiye sahip olan bir siyasi çarpıtma girişimidir. İktidar böylece 21 yıllık sorumluluğunu örtbas etme çabasındadır. Binaların yapım yılının tek başına afet yönetimi açısından bir anlamı yoktur. Deprem dayanıklılığı açısından, bir yapının ne zaman inşa edildiği tek başına yeterli bir ölçüt değildir. Yapının tasarımı, kullanılan malzemeler, inşaat sırasındaki denetimler ve kalite kontrol önlemleri de önemlidir. AKP iktidarı bu görevini yerine getirmediği gibi “imar barışı” adı altında oy devşirmeye çalıştığı katliam fermanıyla, binlerce ölüme de davetiye çıkarmıştır.  

Asbest Deprem Kadar Öldürücüdür

Öte taraftan yıkılan veya ağır hasarlı binalar en az depremin kendisi kadar ölümcül bir tehlike yaratan asbest sorununa da işaret etmektedir. Bilindiği üzere asbest, yangın geciktirici özelliği nedeniyle tercih edilen bir mineraldir. Özellikle inşaat malzemeleri, yalıtım malzemeleri, fren balataları ve diğer endüstriyel alanlarda kullanılmaktadır.

Her Yıl 100 Bin Ölüm

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) gibi kuruluşlar, asbestin ölümcül bir madde olduğunu ve dünya genelinde binlerce kişinin ölümüne neden olduğunu belirtmektedir. Daha vahimi ise akciğer kanseri ve mezotelyoma gibi hastalıkların belirtilerinin genellikle yıllar hatta on yıllar sonra ortaya çıkmasıdır. IARC tarafından yapılan tahminlere göre, dünya genelinde her yıl yaklaşık 100 bin ölüm doğrudan asbestle ilişkilidir.

2010’dan Önce İnşa Edilen Binalar Asbest RiskiTaşıyor

Sonuçları bakımdan böylesine tehlikeli bir endüstriyel ürün olan asbestli ürünlerin ülkemizde üretimi, ithalatı ve kullanımı 2010 yılında çıkarılan Asbestli Ürünlerin Üretiminin, İthalatının ve Kullanımının Yasaklanması Hakkında Yönetmelikle tamamen yasaklanmıştır.

Ne var ki, 2010’dan öce yapılan binaların büyük çoğunluğunda yaygın olarak asbestli ürünlerin kullanıldığı bilinmektedir. Asbest içeren malzemeler arasında, çatı kaplamaları, boru yalıtımları, fayans ve şerit viniller, termal yalıtım, izolasyon panelleri, sıva ve alçı levhalar, çimento ve beton, karo ve parke malzemeleri öne çıkmaktadır. Ne yazık ki Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem nedeniyle son verilere göre 11 ilimizde toplam 118 bin binanın yıkık veya ağır hasarlı olduğunu biliyoruz. Bu binaların inşasında kullanılan asbestli malzemelerin kırıldığı, delindiği veya hasar gördüğü ortadadır.

Çok Ciddi Bir Halk Sağlığı Sorunu İle Karşı Karşıyayız

Asbest, çok küçük boyutlarda serbest elyaf halinde havada asılı kalabilen ve insanların solunum yoluyla vücutlarına girebilen bir madde olduğundan çok ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Asbest elyafı solunum yoluyla alındığında akciğerlerde ve göğüs zarında ciddi hasarlara neden olmaktadır. Akciğer kanseri, mezotelyoma ve asbestoz gibi tedavisi çok zor ciddi solunum yolu hastalıklarını yaygınlaştırdığı bilinmektedir.

Sessiz Katil Tetikte

Bu yıkıntılarda ortaya çıkan asbest elyafı havaya salındığı gibi göçük altında kalanlar ile kurtarma ekiplerince solunmuş olduğu da bir gerçektir. Televizyonlarda izlediğimiz enkaz temizleme ve kaldırma çalışmalarında ise asbestin bertarafına yönelik özel önlemler alınmadığı ve asbest içeren malzemelerin uzmanlar tarafından kontrol edilerek kaldırılmadığı açıkça görülmektedir. Oysa Bilim insanlarının “sessiz katil” olarak tanımladığı bu tehlikeye zamanında önlem alınmazsa yarın kayıplarımız daha da artacaktır.

Acil Önlem Alınmazsa Ölümlerin Sorumlusu İktidardır

Asbestli malzemelerin enkazından kurtulmak için özel bir çalışma yapılması gereklidir. Bu çalışmalar sırasında öncelikle tehlikeli maddelerin tespit edilmesi ve belirlenmesi gerekmektedir. Ardından, bu malzemelerin güvenli bir şekilde uzaklaştırılması için özel ekipmanlar ve teknikler kullanılmalıdır. Maalesef, iktidarın cinayet mahalline dönen kentlerimizdeki en önemli delilleri karartabilmek adına enkazları alelacele kaldırdığını görüyoruz. Suçluluk psikolojisiyle hareket ettiğini bildiğimiz kamu otoritesi asbest tehlikesini görmezden gelmektedir. Bu durum, uzun vadede ölümcül hastalıklara yol açacaktır. 

Sağlık Bakanlığı Sadece Salgına Odaklanmış!

Sağlık Bakanlığı’nın uzun süredir hangi gerekçeyle kanser verilerine açıklamadığını bilmiyoruz ancak bu büyük vurdumduymazlıkla devam edilmesi halinde deprem bölgelerindeki kanser vakalarında yükseliş olacağı bir sır değildir. Çadırları ve konteyner kentleri yıkıntıların ortasına kurmak, buraya sığınmak zorunda bırakılan depremzedeleri ölümcül asbest tehlikesine karşı koruma altına almamak suçtur. Molozların yarattığı toz bulu arasında maskesiz dolaşan, kirlenmiş su kaynaklarını kullanmak zorunda kalan çocuklarımızın ve yurttaşlarımızın vebali yeterli ve gerekli önlemi almayan siyasi otoritededir!”