
Çarpanlara Ayırma Formülleri
Matematik te, bir polinomu iki veya daha fazla polinomun çarpımı olarak ifade etme işlemine çarpanlara ayırma denir. Çarpanlara ayırma işleminde kullanılan bazı temel formüller şunlardır:
1. Farkın Karesi:
a² - b² = (a + b)(a - b)
Örnek:
9x² - 4y² = (3x + 2y)(3x - 2y)
2. Toplamın Karesi:
(a + b)² = a² + 2ab + b²
Örnek:
(x + 3)² = x² + 6x + 9
3. Farkın Küpü:
a³ - b³ = (a - b)(a² + ab + b²)
Örnek:
8x³ - 27 = (2x - 3)(4x² + 6x + 9)
4. Toplamın Küpü:
(a + b)³ = a³ + 3a²b + 3ab² + b³
Örnek:
(x + 2)³ = x³ + 6x² + 12x + 8
5. İki Kare Farkı:
a² - b² = (a + b)(a - b)
Örnek:
9x² - 4y² = (3x + 2y)(3x - 2y)
6. Ortak Çarpan Çıkarma:
ab + ac = a(b + c)
Örnek:
3x² + 6x = 3x(x + 2)
7. Üç Terimli İfadeler:
ax² + bx + c = (x + m)(x + n)
aşağıdaki şartlara uymak kaydıyla:
m + n = b/a mn = c/aÖrnek:
x² + 5x + 6 = (x + 3)(x + 2)
8. Gruplama:
a² + ab + ac + bc = (a + b)(a + c)
Örnek:
x² + 5x + 6y + 30y² = (x + 3y)(x + 10y)
9. Özel Ürünler:
a² + 2ab + b² = (a + b)² a² - 2ab + b² = (a - b)² a² + 4ab + 4b² = (a + 2b)² a² - 4ab + 4b² = (a - 2b)²Çarpanlara ayırma işleminde, hangi formülün kullanılacağı polinomun şekline ve katsayılarının değerlerine bağlıdır. Bu formülleri kullanarak polinomları çarpanlarına ayırabilir ve bu da matematikte birçok problemi çözmenize yardımcı olabilir.