Ertuğrul Fırkateyni, Osmanlı donanmasının 19. yüzyılın sonlarına doğru gerçekleştirdiği en önemli deniz seferlerinden birine adını veren gemidir. Ertuğrul, hem Osmanlı İmparatorluğu'nun denizcilik tarihindeki yeri hem de Japonya ile diplomatik ilişkilerde oynadığı rol açısından büyük bir öneme sahiptir. Ancak bu ünlü gemi, trajik bir şekilde Japonya kıyılarında batarak tarihe geçmiştir.

Ertuğrul Fırkateyni , Osmanlı donanmasının güçlendirilmesi amacıyla Sultan Abdülaziz döneminde 1863 yılında İstanbul Tersanesi’nde inşa edilmiştir. Ahşap bir savaş gemisi olan Ertuğrul, tam yelkenli ve buharlı bir fırkateyn olarak tasarlanmıştır. Dönemin teknolojisiyle donatılan gemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun modernleşme sürecinde deniz kuvvetlerinin prestijini temsil ediyordu.

Bu fırkateyn, 76 metre uzunluğunda ve 15 metre genişliğindeydi. Toplam ağırlığı yaklaşık 2.344 ton olan Ertuğrul, hem yelkenle hem de buhar gücüyle çalışabilecek şekilde inşa edilmiştir. Gemi, Osmanlı donanmasının Akdeniz ve Uzak Doğu gibi uzak bölgelere açılmasını sağlayacak kapasitede güçlü bir yapıdaydı.

Ertuğrul Fırkateyni’nin en önemli ve son görevi, 1889 yılında Japonya'ya yaptığı diplomatik seferdir. Sultan II. Abdülhamid , Japon İmparatoru Meiji 'ye dostluk mesajlarını ve hediyelerini iletmek amacıyla bu görevi üstlenmiştir. Bu sefer, Osmanlı İmparatorluğu ile Japonya arasında diplomatik ilişkilerin başlangıcı olarak kabul edilir. Japonya, o dönemde dünyanın büyük güçlerinden biri haline gelmekteydi ve Osmanlı, Asya'daki etkisini artırmak istiyordu.

Ertuğrul, 1889 yılı Eylül ayında yola çıktı ve önce Cidde, Aden, Bombay, Singapur gibi çeşitli limanlara uğradı. Ardından, 1890 yılında Japonya’ya ulaştı. Gemi, uzun ve zorlu bir yolculuktan sonra Yokohama limanına demir attı ve Osmanlı heyeti Japon İmparatoru Meiji ile görüşmeler gerçekleştirdi. Bu ziyaret, Osmanlı-Japon ilişkilerinin başlangıcı oldu ve iki ülke arasında dostluk bağları kuruldu.

Diplomatik görevini başarıyla tamamlayan Ertuğrul Fırkateyni, 15 Eylül 1890 tarihinde Japonya’dan ayrıldı. Ancak dönüş yolunda fırtınaya yakalanarak, Wakayama açıklarındaki Kushimoto bölgesinde kayalıklara çarptı ve battı. Gemi mürettebatından yalnızca 69 kişi sağ kurtulurken, yaklaşık 533 denizci ve subay hayatını kaybetti. Bu trajedi, Osmanlı İmparatorluğu ve Japonya arasında derin bir üzüntü ve dostluk bağının simgesi haline geldi.

Ertuğrul Fırkateyni’nin kaptanı, Ali Osman Paşa idi. Ali Osman Paşa, hem bu zorlu deniz seferinin sorumluluğunu hem de geminin Japonya’ya ulaşıp başarılı bir şekilde Osmanlı İmparatorluğu’nu temsil etme görevini üstlenmişti. Mürettebatın büyük bir kısmı Osmanlı denizcilerinden oluşuyordu ve gemide ayrıca Osmanlı elçiliği için görevlendirilen diplomatlar da bulunuyordu.

Ertuğrul Fırkateyni’nin batışı, hem Osmanlı hem de Japon halkı için büyük bir trajedi olarak hafızalarda yer etmiştir. Japon halkı, kazazedeleri kurtarmak için büyük bir çaba göstermiş ve bu olay, iki ülke arasındaki dostluğun pekişmesine katkıda bulunmuştur. Japonlar, Ertuğrul Fırkateyni’nin anısını yaşatmak amacıyla Wakayama’da bir anıt yapmış ve her yıl düzenlenen anma törenleriyle bu dostluğu tazelemiştir.

Bu olay aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun Uzak Doğu'daki en önemli diplomatik temaslarından biri olarak tarih sayfalarına geçmiştir. Türkiye-Japonya ilişkileri, bu olaydan sonra gelişmeye devam etmiş ve her iki ülke de Ertuğrul Fırkateyni’nin anısına saygı göstermeyi sürdürmüştür.

Ertuğrul Fırkateyni, Osmanlı İmparatorluğu’nun donanma gücünü göstermek ve diplomatik ilişkiler kurmak amacıyla inşa edilen önemli bir savaş gemisi olarak tarihe geçmiştir. Japonya’ya gerçekleştirdiği sefer sırasında yaşadığı trajik son ise, iki ülke arasındaki dostluk ilişkilerinin temelini oluşturmuş ve günümüzde de hatırlanan bir denizcilik efsanesi haline gelmiştir. Bu gemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun dünya üzerindeki etki alanlarını genişletme çabasının sembolü olarak tarihteki yerini korumaktadır.