Şehirli Kadın Hastalığı; Çikolata Kisti
Halk arasında çikolata kisti olarak bilinen endometriozisin yarattığı en önemli sorunların başında kısırlık ve ağrı geliyor. Çikolata kistinin yaşam kalitesini ve cinsel hayatı önemli derecede etkilediğini söyleyen Liv Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Altuğ Semiz hastalığı ve tedavisini anlattı.
Belirtileri nelerdir? Çikolata kisti rahim içini döşeyen, endometrium denilen rahim iç duvarı dokunun rahim dışı organlarda yerleşmesi neticesinde oluşan kistlerdir. Başlangıç döneminde hastaların yüzde 50’sinden fazlasında hiçbir belirti vermez. Rahatsızlık oluşan hastalarda en sık ağrılı adet görme , cinsel ilişki sırasında ağrı hissetme daha ilerleyen zamanlarda da kısırlığa sebep olabilen ciddi bir sorundur. En sık üreme çağında görülüyorÇikolata kisti en sık yumurtalıklarda ve üreme çağındaki kadınlarda görülür. Tüm kadınların yüzde 3-5’inde, çocuk sahibi olmakta güçlük çeken çiftlerin yüzde 40'ında ortaya çıkar. Genellikle genç yaş grubunda daha sık rastlanmaktadır. Adet kanamalarında ağrı olmasına önem verilmemesi yüzünden çoğunlukla belirli bir büyüklüğe gelene kadar gözden kaçar. Hangi faktörlerin çikolata kistine neden olduğu tam olarak bilinmemekle beraber risk faktörleri arasında doğum yapmamış olmak, erken adet görmeye başlamış olmak,27 gün aralıktan daha sık adet görmek, düşük beden kitle indeksi sayılabilir.
Tanıda ultrasonografi çok önemli
Çikolata kisti nin kesin tanısı lezyonların direkt olarak görülmesi ve patolojik olarak incelenmesi ile konulabilir. İlk aşamada şikayeti olan kadınlar ultrasonografi ile değerlendirilmelidir. Ultrasonografi çikolata kisti tanısı için yeterlidir. Kist görülemeyen ancak ağrılı adet kanamaları açıklanamayan olgularda lüzum halinde tanısal amaçlı laparoskopi yapılarak henüz kist haline gelmeyen ancak hem şikayetlere neden olabilen hem de kısırlığa yol açabilecek implantlar araştırılmalıdır.
Tedavisi nasıl yapılır?
Ağrıyı gidermek ve kısırlığı ortadan kaldırmak için laparoskopik cerrahi uygulanarak implant ve kistler çıkarılır. Bununla birlikte endometriozis tekrar edebilen bir rahatsızlıktır. Tekrarları engellemek yahut küçük lezyonlarda tedavi amacıyla doğum kontrol hapları kullanılırken, ileri yaş hastalarda bir ilaçlarla menopoz sağlama yollarına başvurulur. Genellikle ayda bir kez yapılan enjeksiyonlar şeklinde uygulanan “GnRH analog tedavisi” uzun süreli kullanımda kemik erimesi, ateş basması gibi menopoz sonrası görülen yakınmalara neden olabileceğinden tedavide son seçenek olarak düşünülmelidir.
“ Kısırlık sorunu olan kadınların yüzde 15'inde, çocuk sahibi olmakta güçlük çeken çiftlerinde yüzde 40'ında rastlanan çikolata kisti ( endometriozis ) başlangıçta belirti vermiyor.”