Surname Nedir ? Osmanlı Devletinde Surname Ne Demek ?
Surname, Osmanlı Devleti 'nde padişah çocuklarının doğum ve sünnet törenleriyle padişah kızlarının düğün törenlerini anlatan manzum, mensur ya da manzum-mensur karışık yazılan eserlerin genel adıdır. Sözlükte “düğün, ziyafet, şenlik” anlamına gelen Farsça sûr kelimesiyle “mektup, yazılı belge” mânasındaki nâmenin birleşmesinden oluşmuştur.
Osmanlı döneminde padişah çocuklarının doğum ve sünnet törenleri, devlet için önemli bir olay olarak kabul edilirdi. Bu törenlerde, padişahın gücünü ve ihtişamını göstermek için çeşitli etkinlikler düzenlenirdi. Surnameler, bu törenleri anlatan ve ölümsüzleştiren eserlerdi.
Surnameler, genellikle kaside, mesnevi, tarih, müseddes ve gazel gibi nazım şekillerinde yazılırdı. Eserlerde, padişahın hayatı, oğullarının doğumu ve sünneti, kızlarının düğünleri, törenlerde yapılan etkinlikler ve davetliler hakkında ayrıntılı bilgiler verilirdi. Surnameler, aynı zamanda dönemin sosyal ve kültürel hayatını yansıtan önemli kaynaklardır.
Osmanlı Devleti'nde bilinen ilk surname, III. Murad'ın oğlu III. Mehmed'in doğumunu anlatan "Sûrnâme-i Âlâ-yî Dâvûdî"dir. Bu eser, 1522 yılında Davud Paşa tarafından yazılmıştır.
Surnameler, Osmanlı Devleti'nde 17. yüzyıla kadar yazılmaya devam etmiştir. Bu dönemde yazılan en önemli surnameler arasında, IV. Mehmed'in sünnetini anlatan "Sûrnâme-i Hümâyûn" ve III. Ahmed'in kızlarının düğünlerini anlatan "Sûrnâme-i Vehbi" sayılabilir.