Türkiye'de Nakliyecilerden Birlik Hamlesi: Şoför Krizi Derinleşiyor
Ankara da bir grup tır ve kamyoncu sıkıntı ve sorunlarına çözüm bulunmadığı gerekçesiyle yola çıktıklarını ve bunun içinde somut adım atacaklarını açıkladı.
Bu topluluğun liderliğini yapan ve kuracağı birlik ya da platformla yola çıkacaklarını söyleyen İsmail Yıldız , Üretim yapan bir ülkede, yapılan üretimin tüketimi için nakliyenin şart olduğunu, her türlü nakil içinde sürücü gerçeklerinin bilinmesi gerektiği anlattı.
İsmail Yıldız , sosyal medya üzerinden başladıkları birlik ve beraberlik çalışmalarını önümüzdeki günlerde hızlandıracaklarını şu ana kadar yaklaşık 10 bin tır ve kamyon sürücüsüne ulaştıklarını söyledi.
Konuya ilişkin Ulaştırma Bakanlığına bir rapor hazırlayacaklarını ifade eden İsmail Yıldız hazırlanan bu rapor dahilinde program yapıp programa göre çalışma başlatacaklarını bildirdi.
Türkiye'de ve dünyada şoför sorunu derinleşiyor
İsmail Yıldız , Avrupa başta olmak üzere dünyada taşımacılık sektöründe şoför sorunu derinleşirken, Türkiye’deki şoförlerin 50-55 yaş aralığında olduğu ve eğer şimdiden önlem alınmazsa önümüzdeki 10 yılda sorunun çok daha büyüyeceği söyledi.
İsmail Yıldız , Küresel yük taşımacılığında sürücü eksikliği Avrupa başta olmak üzere tüm dünyada sektörün yapısal sorunlarından biri olmaya devam ederken, Avrupa’nın en büyük karayolu taşımacılık filosuna sahip Türkiye de yüksek işsizlik oranına rağmen tır ve kamyon sürücüsü yetişmediğini ve aynı sıkıntı ile karşı karşıya kalındığını ifade etti.
İsmail Yıldız , Mesleğe başlama yaşının Türkiye’de ortalama 24, emeklilik yaşının ise 65-69 olarak hesaplandığını. Şoförlük mesleğinin daha erişilebilir ve çekici kılacak adımların atılmaması halinde Avrupa’nın 2026 yılına kadar iki milyondan fazla bir açıkla karşı karşıya kalacağının raporlarda belirtildiğini dile getirdi.
Bir yandan yaşlanan nüfus sürücülük mesleğini terk ettiğini, diğer yandan da hem yaş sınırı hem de sürücülük mesleğini cazip kılacak şartların yeterince olmamasının sorunu derinleştirdiğini dile getiren İsmail Yıldız, “IRU 2022 verilerine göre 25 yaşın altındaki sürücülerin toplam içindeki payı yüzde 6-7 düzeyinde iken, kimi ülkelerde 55 yaş üstü sürücülerin oranı üç-beş kat daha fazladır” dedi.
Sürücülerin yüzde 47'si yaşlı
Avrupa’da sürücülük yapan 25 yaş altı sürücü oranı sadece yüzde 24 iken, Kamyon ve otobüslerde ortalama sürücü yaşı 50 olduğunu, 55 yaşından büyük sürücülerin payının ise yüzde 32 düzeyinde belirlendiğini anlatan Yıldız., Başta Türkiye olmak üzere AB’de gençlerin mesleğe katılmasının önündeki en büyük engellerden birinin okulu bitirdikleri yaş ile profesyonel sürücü olmalarına izin verilen yaş arasındaki farkın sıkıntı yarattığını açıkladı.
İsmail Yıldız şöyle dedi ;
“Avrupa Birliği ülkelerinde genç nüfusu hem yolcu hem de yük taşımacılık sektörüne çekebilmek için bir dizi çalışma yapılıyor. Avrupa Birliği’nde halen kamyon-çekici sürücüleri için yaş sınırı 21. Yolcu otobüsü ve servis araçlarında ise alt sınır 24 yaş olarak belirlenmiş durumda. Avrupa Birliği ile IRU yaş sınırının yük tarafında 18’e kadar indiirlmesi için ortak çalışmalar yürütüyor.
Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan teklif 17 yaşından itibaren sürücü adaylarının deneyimli sürücülerin yanında çırak olarak işe başlamalarını da içeriyor.
Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan teklif ile 2030 yılına kadar genç sürücü sayısını toplam içinde yüzde 10’a ulaştırılması hedefleniyor. Diğer bir seçenek de üçüncü ülke sürücülerinin AB pazarına erişimini kolaylaştırarak AB sürücü havuzunu genişletmek olacak.
Ehliyet bedelleri çok yüksek
Öte yandan sürücü ehliyeti alma bedellerinin yüksekliği bir başka tartışma konusu. Fransa’da kamyon veya otobüs sürücü belgesi almak için adaylar 5.300 euro ödemek zorundalar. Almanya ise ise otobüs sürücü belgesi almak için 9.000 euroyu, yani aylık asgari ücretin dört misli bir bedeli gözden çıkarmak gerekecek. Sınır kapılarında Türkiye için özellikle de Avrupa’ya açılan en önemli sınır kapısı sayılan Kapıkule’de yaşanan uzun beklemeler ve gecikmeler, çalışma koşullarının zor olması, vize almada yaşanan sıkıntılar, vize sürelerinin dolması ve yenilenmeyen vize problemi, kaçak göçmenlerin şoförlerin hayatlarını ve mesleki kariyerlerini riske atması, mola yerlerinin temiz olmayışı, yemek yemek için uygun yerlerin bulunmayışı, park yerlerinin yeterli olmayışı gibi sebepler de şoför krizinde artışı tetiklemektedir”
Çalışma koşulları sürücüler için zorlaştı, mesleğe ilgi azaldı
Çalışma şartlarının gittikçe ağırlaşması nedeniyle mesleğe ilgi azaldı. İnsani şartların düzeltilmesinden başlayarak, sınır kapılarında bekleme sürelerinin azalması gibi iyileştirici adımların hızlandırılması gerekiyor.
Çalışma şartlarının çok ağır bir meslek olduğunun farkındayız ve gelirinin de aynı düzeyde yükselmesi için adımlar atarak farkındalık yaratmalıyız. Şoförlük mesleğinin insan yaşamında ve ekonomideki rolünü gençlere doğru anlatmamız gerekiyor. Kamu, özel sektör iş birliği ile farkındalığı artırarak mesleği özendirecek çalışmalar yapmalıyız, başka bir seçeneğimiz yok”.