Anıtkabir'in Geçmişten Bugüne Tarihi ve Bütün Detayları

Anıtkabir'in Geçmişten Bugüne Tarihi ve Bütün Detayları

Anıtkabir’in Tarihi Atatürk 10 kasım 1938’de hayata gözlerini yumduktan sonra geçici süreliğine, Ankara Etnografya Müzesi’ne defnedildi. Bütün ulusun isteği üzerine Atatürk için anıt mezar yaptırılması kararlaştırıldı. Bu sürede anıt mezar için uygun bir yer arama çalışmaları başladı. Bu sırada Atatürk’ün 1923 yılında, bir akşam yemeğinde Mısırlıların mumyalanması konuşulurken söylemiş olduğu şu sözler akla geldi. ‘‘Elbet bir gün öleceğim, beni Çankaya’ya gömer, hatıramı yaşatırsınız.’’ Atatürk bu sözü söyledikten bir süre sonra durur düşünür ve ‘’Beni milletim nereye isterse oraya gömsün. Fakat benim hatıralarımın yaşayacağı yer Çankaya olacaktır.’’ Demiştir. Atatürk’ün bu sözleri dikkate alınarak anıt mezar için yapılan yer arama çalışmaları Çankaya’da yoğunlaşmaya başladı. 1939 yılında uzman bir ekip tarafından en uygun yerin Rasattepe olacağı kararlaştırıldı. Rasattepe’nin adı orada daha önceden bulunan rasat istasyonundan gelmekteydi. Anıtkabir’in Rasattepe’ye yapılması için çalışmalar başlatıldı. Anıtkabir’in mimarisi için 6 Ekim 1939’da ulusal bir yarışma başlatılmasına karar verildi. 26 Mart 1940’ta yarışmanın şartnameleri açıklandı. 1 Mart 1941’de bir proje yarışması başlatıldı. 2 Mart 1942’de sona eren yarışmayı, Emin Onat ve Orhan Arda’nın tasarımları kazandı. Anıtkabir’in inşaatı 9 Ekim 1944’te ilk kazmayı Şükrü Saraçoğlu’nun vurması ile başlatıldı. Anıtkabir inşaatı sırasında yapılan proje değişiklikleri ve inşaatta yaşanan sorunlar nedeni ile tamamlanma tarihi gecikti. Ekim 1953’te Anıtkabir’in inşaatı tamamlandı. 10 Kasım 1953’te Atatürk’ün Anıtkabir’e nakledilmesine karar verildi. Ankara’ya bu tarihte, Türkiye’nin bir çok noktasından on binlerce kişi geldi. 10 Kasım 1953’te Atatürk büyük bir tören ile yeni ebedi istiratgahı Anıtkabir’e defnedildi. Atatürk’ün naaşı Anıtkabir’e defnedildikten sonra vefat eden bazı devlet görevlileri ve şehitler buraya gömülmeye başladı. 1960-66 yılları arasında 11 kişi ve 1973 yılında İsmet İnönü buraya defnedildi. 1988’de dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren; ‘Anıtkabir Atatürk içindir. Mezarlık olamaz.’’ Demesiyle, Ankara’da yeni bir devlet mezarlığı yapılmaya başlandı. Beştepe’de yapılan devlet mezarlığına, İsmet İnönü hariç 12 mezar taşındı. Bu taşınma işleminden sadece İsmet İnönü muaf tutuldu.   Anıtkabir’in Genel Özellikleri Anıtkabir’in bulunduğu bölgenin yeni adı Anıttepe olarak adlandırıldı. Anıttepe’nin rakımı 906 metredir. Anıtkabir Ankara’nın Çankaya ilçesi Mebusevler mahallesinde bulunur. Anıtkabir iki ana kısımdan oluşmaktadır. Bunlardan birincisi Anıtbloku’dur. Anıtblok’u bölgesinde Aslanlı Yol, tören alanı ve anıt mezar bulunur. İkinci kısım ise Barış Parkı bölgesidir. Bu bölge bitki ve ağaçlardan oluşmaktadır. Anıtkabir’in toplam alanı 750.000 metrekaredir. Bu bölgenin 630.000 metrekaresi Barış Parkı, 120.000 metrekaresi Anıt Blokundan oluşmaktadır. Anıt Mezar Bölümü; Anıtkabir’de Atatürk’ün sembolik lahdinin yer aldığı bölümdür. Bu binanın zemini 72 metreye 52 metredir. Anıt Mezarın yüksekliği 17 metredir. Anıt Mezar bölümü simetrik yapı ile inşa edilmiştir. Anıt Mezarda bulunan Şeref Holü’nde 27 kiriş yer almaktadır. Bu yapı ön ve arka cephede 8’er yan cephelerde ise 14’er adet bulunan toplam 44 kolondan oluşmaktadır. Anıt mezarın dış kaplamasını oluşturan sarı renkli traverten taşları Eskipazar’dan getirilmiştir. Anıt mezarın tören alanına bakan kısmının sol tarafında Gençliğe Hitabe, sağ tarafında Onuncu Yıl Nutku, taş kabartma olarak yapılmıştır. Anıt mezarın girişi ise toplam 42 basamaklı bir merdivenden oluştur. Bu merdiven üzerinde bir de hitabet kürsüsü yer almaktadır.   Anıt mezarın tören alanında bulunan merdivenlerinin sağ tarafından Sakarya Meydan Muharebesi’nin işlendiği ve sol tarafında ise Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin işlendiği kabartmalar yer almaktadır. Merdivenlerden çıkıldığında Şeref Holü’ne ulaşılmaktadır. Şeref Holü’nün sağ tarafından Atatürk’ün 29 Ekim 1938 yılında Türk Ordusuna Son Mesajı yer almakta, sol tarafında ise 21 Kasım 1938 tarihinde İsmet İnönü’nün Atatürk’ün ölümü üzerine yayımlattığı taziye mesajı yer almaktadır. Anıt Mezar’ın her iki tarafında dikdörtgen olarak inşa edilmiş beş metre yüksekliğindeki galeriler yer almaktadır. Şeref Holü toplam yirmi iki pencere ve lahdin tam arkasında bulunan ve Ankara Kalesi’ni gören büyük bir pencere bulunmaktadır. Anıt mezar binasının çatısı ise düz kurşun çatı olarak yapılmıştır. Mezar Odası; Atatürk’ün Şeref Holü’nde bulunan sembolik lahdinin tam altında yer almaktadır. Atatürk’ün naaşı bu sekizgen yapılı mezar odasında direkt toprağa gömülmüş halde bulunmaktadır. Atatürk’ün lahdi odanın tam ortasında yer almakta ve kıbleye doğru bakmaktadır. Odanın tam ortasında bulunan mermer sanduka vardır. Bu sandukanın çevresi Atatürk zamanında olan 67 ilden, Selanik’te Atatürk’ün doğduğu evin bahçesinden, Güney Kore’de bulunan Türk askerlerinin defnedildiği Birleşmiş Milletler Anıt Mezarlığı’ndan Suriye’de bulunan Süleyman Şah Türbesi’nden alınan toprakların pirinç vazolara koyulması ile çevrelenmiştir. Daha sonra il sayısının 81’e çıkması ile  81 il ve ek olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Azerbaycan’dan alınan toprakların vazoya koyulması ile çevrelenmiştir. Odanın ortasında sekizgen ışıklık bulunur, bu ışıklıktan sekiz tane altın renginde ışık yayılır. Aslanlı Yol; Büyük Taarruz’un başlangıç tarihini (26 Ağustos 1922) temsil eden 26 basamaktan oluşan ve 4 metre yüksekliğe sahip merdivenden ulaşılır. Aslanlı Yolun toplam uzunluğu 262,2 metre, genişliği ise 12,8 metredir. Aslanlı Yolun girişinin sağ tarafında İstiklal Kulesi, sol tarafında ise Hürriyet kulesi bulunmaktadır. Aslanlı Yolda 24 adet aslan heykeli bulunmaktadır. Bu heykellerin Oğuzların 24 boyutunu temsil etmektedir. Aslanlı Yolun zemini Kayseri’den özel olarak getirtilen bej travertenler ile yapılmıştır. Bu karoların her birisi arasında 5 cm lik boşluk bulunur. Bu boşlukların arasından çimle çıktığı için Aslanlı Yolun başından bakıldığında tören alanına doğru sanki çim bir alanmış gibi görünür. Aslanlı Yolun başında bulunan Hürriyet Kulesi’nin ön tarafında Hüseyin Anka Özkan tarafından yapılmış üç erkekten oluşan bir heykel grubu bulunmaktadır. Bu heykellerin ana fikri ‘Türk erkeklerinin Atatürk’ün ölümünden duydukları derin acı’ dır. İstiklal kulesinin önünde ise yine Hüseyin Anka Özkan’ın eseri olan üç kadından oluşan bir heykel grubu bulunmaktadır. Bu heykellerin ana fikri ise ‘Türk kadınının Atatürk’ün ölümünden duydukları derin acı’ dır. Anıtkabir’in Kuleleri İstiklal Kulesi Aslanlı Yol’un girişinin sağ tarafında bulunur. Kulenin içerisinde kabartma görseller bulunmaktadır. Kule içerisinde Atatürk’ün bağımsızlık ile ilgili söylediği bazı sözler bulunmaktadır. Hürriyet Kulesi Aslanlı Yol’un girişinin sol tarafında bulunur.  Kulenin içerisinde kabartma görseller bulunmaktadır. Kule içerisinde Anıtkabir’in inşaat çalışmalarını gösteren fotoğraflar ve Anıtkabir inşaatında kullanılan taşların örnekleri bulunmaktadır. Ayrıca kulede Atatürk’ün özgürlük ile sözleri yer almaktadır. Mehmetçik Kulesi Aslanlı Yol’dan tören meydanına ulaşıldığında sağ tarafta bulunmaktadır. Kulenin dış yüzeyinde kabartma görseller bulunur. Bu görsellerde savaşa giden Mehmetçiğin evinden ayrılışı tasvir edilmiştir. Kulenin duvarlarında Atatürk’ün Türk askeri ve kadınları hakkındaki bazı sözleri yer almaktadır. Müdafaa-i Hukuk Kulesi Aslanları Yol’dan tören meydanına ulaşıldığında sol tarafta bulunmaktadır. Kulenin dış yüzeyinde kabartma görseller bulunur. Bu görsellerde Kurtuluş Savaşı’nda milli hakların savunulması anlatılmaktadır. Kulenin duvarlarında Atatürk’ün müdafaa-i Hukuk ile ilgili söylediği bazı sözler yer almaktadır. Zafer Kulesi Tören meydanının, Aslanlı Yol tarafında, meydanın sağında yer almaktadır. Kulenin içerisinde Atatürk’ün naaşını Dolmabahçe Sarayı’ndan alıp Sarayburnu’ndaki donanmaya teslim eden top arabası bulunmaktadır. Kulenin içerisinde Atatürk’ün kazandığı zaferler ile ilgili bazı sözler yer almaktadır. Barış Kulesi Zafer Kulesi’nin karşısındaki köşede yer almaktadır. Aslanlı Yol’dan tören meydanına çıkıldığında sağ çaprazda yer alır. Zafer Kulesi’nin dış kısmında bir kuş sarayı bulunmaktadır. İç kısmında kabartma görseller bulunmaktadır. Kule içerisinde Atatürk’ün 1935-38 yılları arasında kullandığı tören otomobili sergilenmektedir. Kulenin duvarlarında Atatürk’ün barış ile ilgili bazı sözler yer almaktadır. 23 Nisan Kulesi Aslanlı Yol’un tam karşısında bulunan çıkış kısmının sağ tarafında yer alan kuledir. Kulenin iç kısmında Meclisin açılışını temsil eden kabartma görsel bulunmaktadır. Kule içerisinde Atatürk’ün 1936-38 yılları arasında kullanmış olduğu özel otomobil bulunmaktadır. Kule duvarlarında Atatürk’ün meclisin açılışı ile ilgili söylemiş olduğu bazı sözler yer alır. Misak-ı Milli Kulesi Aslanlı Yol’un tam karşısında bulunan çıkış kısmının sol tarafında yer alan kuledir. Kulenin dış kısmında kabartma görseller bulunmaktadır. Kulenin duvarlarında Atatürk’ün Misak-ı Milli ile ilgili bazı sözleri yer almaktadır. İnkılap Kulesi İnkılap Kulesi Anıt Mezarın sağında yer almaktadır. Kulenin iç duvarında kabartma görseller bulunmaktadır. Kulenin duvarlarında Atatürk’ün inkılaplar ile ilgili bazı sözleri yer almaktadır. Cumhuriyet Kulesi Cumhuriyet Kulesi Anıt Mezarın solunda yer almaktadır. Kulenin dış duvarında bir kuş sarayı bulunur. Kulenin iç kısmında Atatürk’ün Cumhuriyet ile ilgili bazı sözleri yer almaktadır. Tören Meydanı Aslanlı Yol’un bitiminde yer alır. Anıt Mezarın tam karşınsa olan meydan 129 metreye 84,25 metre ölçülerindedir. Toplam 15.000 kişi kapasiteye sahiptir. Tören meydanına girişi dört tarafında yer alan aşağı doğru 3 basamaklı merdivenlerden inilerek ulaşılır. İsmet İnönü’nün Lahdi Barış Kulesi ve Zafer Kulesi’nin tam ortasında bulunur. Burada İsmet İnönü’nün Lahdi sembolik olarak bulunmaktadır. İsmet İnönü’nün mezar odası bu lahdin tam altında yer alır. Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi Misak-ı Milli Kulesi içerisinden girilen müzede; Atatürk’e ait eşyalar, Atatürk’ün balmumu heykeli, Çanakkale Savaşı’nın panorama görseli, Sakarya Meydan Muharebesi’nin panorama görseli, Büyük Taarruz’un panorama görseli, Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin panorama görseli, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı’na katılan bazı komutanların portreleri, savaş anlarının yağlı boya görselleri, kabartmalar, maketler, büstler, fotoğraflar ve Atatürk’ün köpeği Foks’un dondurululmuş bedeni bulunur. Ayrıca Müdafa-i Hukuk kulesi ve Cumhuriyet Kulesi arasındaki bölümünde Atatürk’ün özel kitaplığı bulunur. Barış Parkı Anıtkabir’in toplam 630.000 metrekarelik bir alanını oluşturur. Türkiye ve çeşitli ülkelerden getirilen bitkiler ile oluşturulmuştur. Bu parkta 104 tür ve 50 bin bitki bulunur. Bu park ziyaretçilerin girişine kapalıdır.