Tarım kelimesi sözlük anlamından bilimsel tanımından çok daha derin bir terimdir ki ben tarım sadece tarım değildir diyorum.
Pek anlaşılmıyor ilk bakışta tarım sadece tarım değildir deyince. Açıklamaya çalışayım dilim döndüğünce.
Kırsal kalkınmanın en önemli ayağını şüphesiz Tarım (Ziraat) alanında eğitim almış teknik personel oluşturuyor.
Tarım eğitimi eskiden lise seviyesinde ziraat meslek liselerinde başlardi. Teknik ziraat bilgileri 13-17 yaşındaki çocuklara- gençlere öğretilirdi.
Bu egitim şu anda da devam ediyor. MEB eliyle Mesleki Teknik Anadolu liselerinde tarım programlarında sürdürülüyor.
Tarım alanında teknik eğitim Ziraat Meslek liselerinden sonra , lise üzerine Meslek yüksek okullarında önlisans ve ziraat fakültelerinde lisans düzeyinde yapılıyor.
Ziraat Meslek-Teknik Lise mezunlarına ziraat teknisyeni, 2 yıllık önlisans mezunlarına Ziraat Tekniikeri, Ziraat fakültesi mezunlarına da ziraat mühendisi unvanı veriliyor.
Üniversite seviyesinde önlisans seviyesinde Meslek Yüksekokullarinda iki yil eğitim süreli Tarım ve tarım ile ilgili diğer bölümler var.
Tekniker ünvanı verilen önlisans eğitiminde büyük bir karmaşa var büyük farklar var.
Peki bu bölümler neler bir bakalim
1)Antep Fıstığı, Tarımı ve İşleme Teknolojisi
2) Arıcılık
3) Bağcılık
4) Bahçe Tarımı
5) Bitki Koruma
6) Büyük ve Küçük Baş Hayvan Yetiştiriciliği
7) Endüstriyel Bitkiler Yetiştiriciliği
8 ) Et ve Ürünleri Teknolojisi
9) Fındık Eksperliği
10) Fidan Yetiştiriciliği
11) Hayvansal Üretim – Hayvancılıkla ilgili Bölümler
12) Gıda Kontrol
13) İpek Böcekçiliği
14) Kümes Hayvanları Yetiştiriciliği
15) Mantarcılık
16) Organik Tarım
17) Pancar Yetiştiriciliği ve Şeker Teknolojisi
18) Pazarlama
19) Peyzaj ve Süs Bitkileri
20) Sebze Üretimi
21) Seracılık
22) Subtropik İklim Bitkileri
23) Sulama Teknolojisi
24) Süs Bitkileri Yetiştiriciliği
25) Tarım
26) Tarım Makineleri
27) Tarımsal İşletmecilik
28) Tarımsal Ürünler Muhafaza ve Depolama Teknolojisi
29) Tarla Bitkileri
30) Tıbbi ve Aromatik Bitkiler
31) Tohumculuk
32) Turunçgil Tarımı ve İşleme Teknolojisi
33) Tütün Tarımı ve İşleme Teknolojisi
34) Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi
35)Değirmencilik
36) Çay eksperliği
37) Su Ürünleri
Saydığım tüm okullar Tarımsal üretimin arttırılması amacı için açılmış. Mezunlarına benzer unvan veriliyor. Halk dilinde hepsi ziraatçı.
Daha yetkin ve teknik bilgiler ile daha donanımlı hale gelmek isteyenler ziraat fakültelerinne gidiyor ve ziraat mühendisi ünvani ile mezun oluyor. Ziraat fakultelerinde duzenlemeler yapıldı yeni bölümler Gida muhendisligi, Peyzaj mimarlıgi, Biyo mühendislik, Deri mühendisliği gibi unvanlar ortaya çıktı ama daha düne kadar bu dallar ziraat mühendisi ünvanı ile mezun oluyorlardi. Ziraat fakultelerinde günümüzde bulunan dallar ise ;
1. Bahçe Bitkileri Bölümü
2. Bitki Koruma Bölümü
3. Peyzaj Mimarlığı Bölümü
4. Süt Teknolojisi Bölümü
5. Tarım Ekonomisi Bölümü
6.Tarım Makinaları Bölümü
7.Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
8.Tarla Bitkileri Bölümü
9.Toprak Bilimi Ve Bitki Besleme Bölümü
10.Zootekni Bölümü
11. Süt Teknolkjisi ve Ürünleri
12. Su Ürünleri
Tarımsal çalışmalara destek veren Orman, inşaat, makina mühendislerini de unutmamak gerek. Veterinerlik fakulteleri de direk tarım ve gıdanın içinde olan bir dal.
Tarımla ilgili 2 yillik 37 bölüm fakülte duzeyjnde ise ziraat, orman, mühendislik ve veterinerlik fakülteleri var. Bu fakultelerde 20 civarinda tarımla ilgili dal var yukarıda saydım.
Liseden başlayıp meslek yüksekokulu ve fakülte düzeyinde onlarca farklı alanlarda çalışılan bir konudan bahsediyoruz tarım deyince.
Tarım sadece teknik ve mekanik bilimsel bir eğitim değil içinde köy sosyolojisi var, köy sağlığı var, kırsal kalkınma, kırsal turizm de var.
Akademik eğitimi bu denli farklı ve yoğun olan dalın köye, çiftçiye yansımasına bakalım. Köylü üretmeye çalışıyor, ürettiğini satıyor ve para kazanıyor diyorsanız yine işi basite aldınız demektir. Onlarca dalda eğitimi verilen tarımı bir çiftçi aile kendi başına yapıyor. Bu aile bir alim olmalı, kahraman olmalı ki tüm bu bilgilere haiz olarak köyde yaşamını sürdürebilsin.
Bir çiftçi ailenin küçükbaş ve büyükbaş hayvanları var. Tavugu var. Gübrelerini tarlaya atıyor. Tarlasında yem bitkileri, sanayi bitkileri, hububat, bakliyat ürünlerinden ekilmiş.
Çiftçilerimizde makina parkı değişmekle birlikte traktorü, sulama sistemi, ilaçlama makinası, slaj makinasi, mibzeri, kazayağı, çapa makinasi gibi makinalar var. Slajını, balyasını yapıyor. Kırma yemini bile üretiyor.
Sütünü satıyor, yoğurt yapıyor, çökelek, tereyağ yapıyor.
Kendi yiyecek kadar olsa bile meyva bahçesi var. Bahçede dutu, cevizi, bademi, armutu, vişnesi var.
Sulama göleti, kuyusu, elektrik ürettiği rüzgar gülü, elektrik paneli var.
Çiftçi için köylümüz için tarımda bir mesai kavramı yok. Hayatın her anı ve her noktası tarım. Bir hayat biçimi tarımla uğraşmak. Yine söylüyorum tarım sadece tarım değildir. Tarım; hayatın kendisidir, giydiğimiz kıyafet, taşıdığımız deri çanta, kokladığımız çiçek, aldığımız nefes, içtiğimiz su, yediğimiz ekmektir.
Doç.Dr. Devrim ALKAYA
Türkiye Ziraatçılar Derneği
Denizli Temsilcisi