Fosiller Nasıl Tarihlendiriliyor?

Fosiller Nasıl Tarihlendiriliyor?

Fosiller , eski canlıların kalıntı veya izlerinden oluşan jeolojik kayıtlardır. Fosiller, Dünya'nın geçmişi hakkında önemli bilgiler sağlar. Fosillerin yaşı, onların oluştuğu jeolojik katmanların yaşı ile belirlenir. Fosiller, iki temel yöntemle tarihlendirilir: Göreceli tarihlendirme: Fosillerin, bulundukları katmanlardaki diğer fosillerle karşılaştırılmasıyla yapılır. Mutlak tarihlendirme: Fosillerin, radyometrik izotoplar kullanılarak tarihlendirilmesi ile yapılır. Göreceli tarihlendirme, fosillerin bulunduğu katmanların yaşı ile karşılaştırılmasıyla yapılır. Fosiller, bulundukları katmanlarda daha eski veya daha yeni olarak sınıflandırılabilir. Daha eski fosiller, daha yeni fosillerin altında bulunur. Göreceli tarihlendirmenin bazı yöntemleri şunlardır: Sedimantolojik tarihlendirme: Fosillerin bulundukları katmanların özelliklerinin incelenmesi ile yapılır. Örneğin, bir katmandaki fosillerin bir diğer katmandaki fosillerden daha fazla aşınmış olması, o katmanın daha yeni olduğunu gösterir. Faunistik tarihlendirme: Fosillerin bulundukları katmanlarda bulunan diğer fosillerin türlerinin incelenmesi ile yapılır. Örneğin, bir katmandaki fosillerin, diğer katmanlarda bulunan fosillerden farklı türlere ait olması, o katmanın daha yeni olduğunu gösterir. Stratigrafik tarihlendirme: Fosillerin bulundukları katmanların jeolojik haritalarda gösterilen konumlarının incelenmesi ile yapılır. Örneğin, bir katman diğer katmanlardan daha yüksekte bulunuyorsa, o katmanın daha yeni olduğunu gösterir. Mutlak tarihlendirme, fosillerin, radyometrik izotoplar kullanılarak tarihlendirilmesi ile yapılır. Radyometrik izotoplar, birbirleriyle kararsız bir denge halinde bulunan izotoplardır. Bu izotoplar, zamanla birbirleriyle bozunarak kararlı izotoplara dönüşürler. Bu bozunma süreci, belirli bir hızda gerçekleşir. Bu nedenle, bir fosilin radyometrik izotoplarının oranlarının ölçülmesi, fosilin yaşını belirlemek için kullanılabilir. Mutlak tarihlendirmenin bazı yöntemleri şunlardır: Karbon-14 tarihlendirmesi: Karbon-14, bir radyoaktif izotoptur. Karbon-14 içeren canlılar öldüklerinde, karbon-14'ün bozunması başlar. Fosilin karbon-14 içeriğinin ölçülmesi, fosilin yaklaşık 50.000 yıl öncesine kadarki yaşını belirlemek için kullanılabilir. Uranyum-kurşun tarihlendirmesi: Uranyum-kurşun, bir başka radyoaktif izotoptur. Uranyum-238, uranyum-234, torium-230, protaktinyum-231, polonyum-210, bismut-210 ve kurşun-206 olmak üzere altı izotopa bozunarak kararlı hale gelir. Bu izotopların oranlarının ölçülmesi, fosilin yaklaşık 4.5 milyar yıl öncesine kadarki yaşını belirlemek için kullanılabilir. Radyometrik tarihlendirmenin diğer yöntemleri arasında potasyum-argon tarihlendirmesi, argon-argon tarihlendirmesi, rubidyum-strontium tarihlendirmesi ve samarium-neodymium tarihlendirmesi sayılabilir. Fosillerin tarihlendirilmesi, jeoloji ve paleontoloji bilimleri için önemli bir konudur. Fosillerin yaşı, onların oluştuğu jeolojik katmanların yaşı ile belirlenir. Fosiller, iki temel yöntemle tarihlendirilir: göreceli tarihlendirme ve mutlak tarihlendirme.